Derin Tarih - Mart 2025 / Sayı 156

156. Sayı - Mart 2025

1400. Yılında Uhud Savaşı

Uhud Savaşı, Hz. Peygamber’in ﷺ hayatındaki en zor hadiselerden biriydi hiç şüphesiz. Müşrik ordusunun sayıca çokluğu, Müslümanların yaşadığı sarsıntılar, verilen acı kayıplar… Sadece Hz. Hamza’nın şehadeti bile, başlı başına büyük bir elem kaynağıydı Hz. Peygamber ﷺ ve ashabı için. Aradan geçen onca zamanına rağmen, bugün hâlâ Müslümanların maşerî hafızasında Uhud bambaşka bir yerde durur.

Uhud Savaşı’nı unutulmaz ve sıra dışı kılan, sadece yaşanan sıkıntılar değildir. İlgili Kur’ân ayetlerinde de öne çıkarıldığı üzere, Uhud, Hz. Peygamber’le ﷺ önderlik ettiği Müslüman cemaat arasında bir güven sınavına da dönüşmüştür. Savaşın hazırlıkları sırasında Mescid-i Nebevî’de gerçekleştirilen istişare toplantısında Hz. Peygamber’in ﷺ “Savunma savaşı yapalım, düşman Medine’nin içine giremez” şeklindeki görüşü azınlıkta kalmış, bunun üzerine meydan savaşında karar kılınmıştır. Ancak savaş malum şekilde neticelenip de kalpler kırık bir şekilde Medine-i Münevvere’ye dönüldüğünde, Hz. Peygamber’e ﷺ verilen ilahi talimat çok çarpıcıdır: “Onların hatalarını görmezden gel, onlar için af dile ve istişareye devam et!” Sonuç ne olursa olsun, istişare kurumunun ayakta tutulması emri, Uhud’un en çarpıcı derslerinden biridir.

1400’üncü yıldönümünde Uhud Savaşı’nı müstakil bir dosya olarak ele alırken, yukarıdakine benzer bütün dersleri ve ibretleri topluca dikkatlere sunmak istedik. Siyer-i Nebî’nin bu çok mühim safhasının iyi anlaşılmasının, bugün yaşadığımız nice hadiselere bakışımızda da önümüzü aydınlatacağına inanıyoruz.

 “1400. Yılında Uhud Savaşı” dosyamızda ilk olarak Prof. Dr. Adnan Demircan Uhud Savaşı’nı hazırlayan şartları, savaşın seyrini ve neticelerini değerlendirirken Prof. Dr. Ahmet Apak ayetlerden kesitlerle Kurân’a göre Uhud Savaşı’nın nasıl gerçekleştiğini satırlarına taşıdı. Prof. Dr. Feyza Betül Köse Uhud’da galibiyet elde edilememesinin sebeplerine ışık tutarken Prof. Dr. Şaban Öz nifak ile iman arasındaki çizgiyi gösteren önemli bir sembol olan bu savaşta canı pahasına mücadele eden aziz şehitlerin hikâyelerini kaleme aldı. Doç. Dr. Ömer Sabuncu Müslümanlar için sadece bir savaştan ibaret olmayan Uhud Savaşı’ndan alınan ibretleri ve dersleri satırlarına taşırken Doç. Dr. Cuma Karan 14 asır sonra Uhud’a yeniden bakmamızı sağladı. Prof. Dr. Cahit Külekçi ise Uhud Savaşı’nın ertesi günü ortaya çıkan kriz durumunu yönetmek için yapılan önemli hamlelerden biri olan Hamrâu’l-Esed Savaşı’nın perde arkasını kaleme aldı.

“1400. Yılında Uhud Savaşı”  dosya konusu haricinde ise Prof. Dr. İsmail Kara, Dr. Ahmet Uçar, Enver Beşinci, H. Yıldırım Ağanoğlu, Arif Emre Gündüz, Oktay Türkoğlu, Tahir Günay, Muhammet Kalkan Ayhan Demir ve Canan Aytaş gibi araştırmacı, yazar ve akademisyenlerden oluşan birçok kişi de birbirinden kıymetli yazılar kaleme aldı.

Derin Tarih ek olarak bu ay, unutulmaz destanımız Çanakkale Savaşı’nı konu olan yazılardan oluşan Ecdadın İzinde Çanakkale adlı eki bütün okurlarına armağan ediyor.

Tarih Okuyan Şaşırmaz